Gent, speelveld van de beeldende kunst (1957-1987)
 
Naninga Lens
Brief van
Fernand Auweraaan
Jan Emiel Daele15.10.1967

In 1963 stond de 21-jarige Gentse regentaatsstudent Jan Emiel Daele (1942-1978) samen met vijf studiegenoten (Michel Storme, Denijs Bru, P.D. Tanguy, Louis Michael, Roger Serras) aan de wieg van het literaire jongerentijdschrift Yang. Hoewel het Gentse studentenblad op korte tijd uitgroeide tot een Vlaams-Nederlands tijdschrift dat professioneel werd verdeeld, werd het al na enkele jaren duidelijk dat Daeles ideeën niet spoorden met die van zijn mederedacteurs. Hij beoordeelde hun opvattingen als te conservatief en besloot tot een eigenzinnige actie. Parallel aan de toenmalige gele nummers van het tijdschrift, verschenen in 1965, onder redactie van Daele en Nederlands provo-dichter Hans Plomp, afleveringen met een zwarte cover. De ‘zwarte reeks’, gedrukt op 1.000 exemplaren, betekende een financiële aderlating voor Daele, die zich na vijf nummers gedwongen zag het initiatief te staken.

Daele bleef niet bij de pakken zitten. Reeds in februari 1966 bracht hij een nieuw tweemaandelijks tijdschrift uit, ditmaal gestencild, op een bescheiden oplage en luisterend naar zijn eigen naam — zij het zonder hoofdletter. Zoals de titel van het eenmansblad doet vermoeden, vervulde de hoofdredacteur nagenoeg alle taken: van het concept en de redactie tot de druk en verdeling. Inhoudelijk werd geen taboe geschuwd. In het tiende nummer wou Daele een bijdrage publiceren van de schenenschoppende dichter Herman J. Claeys (1935-2009), getiteld: De penisgroet. Hierin stelt Claeys voor om het monotone en vaak hypocriete handenschudden vaarwel te zeggen en te kiezen voor een direct begroeten via de geslachtsdelen, waarbij “er zoveel variaties als er graden in de vriendschap bestaan”.

Op 2 oktober 1967 om 7 uur ‘s ochtends, nog voor het tot een publicatie van de tekst was gekomen, vond er een huiszoeking plaats op Daeles privéadres. De gerechtelijke politie nam alle nummers van daele in beslag, evenals zijn volledige persoonlijke correspondentie, adresboek, archiefmateriaal, enkele tijdschriften en boeken. Drie dagen later kreeg ook Claeys bezoek van het gerecht, waarbij beslag werd gelegd op papieren en boeken. Op het politieoptreden volgde heel wat reactie in zowel Vlaamse als Nederlandse pers. Vanuit diverse literaire kringen werd het recht op vrije meningsuiting benadrukt. Dichters, romanciers, journalisten, uitgevers, schilders, fotografen, dramaturgen en kunstcritici ondertekenden een manifest dat bezorgd werd aan verschillende hooggeplaatsten binnen de Belgische politiek.

Op 15 oktober 1967 richtte ook de Antwerpse auteur Fernand Auwera (1929-2015), laureaat van de Yang-prijs 1967, een steunbetuiging aan Daele. Auwera hekelde een in De Standaard verschenen artikel van gerechtsjournalist Louis De Lentdecker (‘LDL’, 1924-1999), die Daele en Claeys puberaal amateurisme en onverdiende publiciteit verweet. Aangezien de korte reactie die Auwera hierop aan de krant bezorgde, werd geweigerd, stuurde hij Daele een doorslag. Ook de Open brief aan enen lendendekkervan Claeys en Daele zelf haalde de krant niet.

In het slot van zijn brief belooft Auwera Daele verdere medewerking. Hij hield woord. Wanneer de jonge dichter en student schilderkunst Jan Vanriet (1948) op 15 maart 1968 een grote Anti-censuur Protest Read-in organiseerde in de voormalige film- en theaterzaal Majestic te Antwerpen, was Auwera nauw betrokken.

Het succesvolle evenement, dat werd ingericht met financiële steun van uitgeverijen De Bezige Bij en Manteau, werd besloten met de oprichting van het Bestendig Komitee voor Waakzaamheid tegen Censuur, waarmee onder meer Vanriet en Auwera de actie voortzetten.

Met dank aan Koen Brams, Herman Brusselmans, Dirk De Geest, Marc Didden, het Letterenhuis, het Poëziecentrum, Stefan Van der Auwera, Raphaël Van Cappellen en Marius Van Cappellen.

 
Brief van
Robrecht Vermeire aan
Staf Vermeire
26.01.1955
Brief van
Paul Snoekaan
Paul De Ryck
30.08.1955
Brief van
Werner Verstraetenaan
Paul Van Gysegem
01.09.1957
Brief van
Werner Verstraetenaan
Willem M. Roggeman
27.09.1957
Brief van
Albert Mariënaan
Peter Dietrich
12.01.1959
Brief van
Luc Peireaan
Georges Chabot
05.02.1960
Brief van
Paul De Vreeaan
Karel Geirlandt
20.06.1961
Brief van
Paul De Vreeaan
Karel Geirlandt
24.05.1962
Brief van
Karel Geirlandtaan
Paul De Vree en Jack Schelfhout
28.03.1963
Brief van
Marcel Duchampaan
Paul Eeckhout
22.03.1964
Brief van
René Magritteaan
de organisatoren van het 51ste Salon voor Schone Kunsten (Gent)
14.09.1965
Brief van
Mark Verstocktaan
Yves De Smet
22.12.1965
Brief van
Jenny Van Driesscheaan
Jan Van Den Abbeel
01.02.1966
Brief van
Fernand Auweraaan
Jan Emiel Daele
15.10.1967
Brief van
Edy de Wildeaan
Nieuwe Rococo
22.11.1967
Brief van
Yves De Smetaan
Amédée Cortier
03.06.1969
Letter experiment Philippe Van Snick 11.1969
Brief van
Kristien De Witteaan
Suzanne Caura en Joseph Willaert
27.05.1970
Postkaart
van Johan Van Geluweaan
Robert Clicque
11.1971
Brief van
Joseph Willaertaan
René Heyvaert
22.12.1971
Brief van
Claude Vanderschuerenaan
de leden van Studio E
25.04.1973
Brief van
Jan Vercruysseaan
Pjeroo Roobjee
19.06.1973
Brief van
Stanislas Van der Bremptaan
Max Selen
19.10.1973
Brief van
Jan Hoetaan
Karel Dierickx
24.12.1974
Brief van
René Heyvaertaan
Anne-Marie Jacobs
16.02.1975
Brief van
Bryan Greenaan
Robert Clicque
05.1967
Overlijdensbericht van Jean-F. Warie-SCHWIND 28.05.1976
Brief van
de redactie van de Haagse Postaan
Candid
05.09.1977
Brief van
Jan Hoetaan
Robert Vandewege
25.04.1978
Brief van
Wim Van Muldersaan
Danny Devos
08.02.1979
Brief van
N.N.aan
IPEM
s.d. (c. 1980)
Brief van
James Lee Byarsaan
Jan Hoet
17.05.1980
Brief van
Ann Decaesteckeraan
Cultureel Comité Sint-Amandsberg & Stichting Mevr. J. Dhondt-Dhaenens
18.01.1982
Brief van
Raoul De Keyseraan
Jan Hoet
12.05.1982
Postkaart
van René Heyvaertaan
Sigefride Hautman en Narcisse Tordoir
20.10.1983
Brief van
Jan Vercruysseaan
Jo Coucke
13.06.1985
Brief van
Koen Vosaan
de pers
30.09.1985
Brief van
Yves De Smetaan
Jo Coucke
18.07.1985
Brief van
Patrick Van Caeckenberghaan
Marc Goethals
12.02.1986
Brief van
Dan Van Severenaan
de Culturele dienst van de A.S.L.K.
02.03.1986
Brief van
Kasper Königaan
Bart Cassiman
03.03.1986
Brief van
Herman Van Hoveaan
Dan Van Severen
17.03.1986
Brief van
Trudo Engelsaan
Claude Yande
s.d. (zomer 1986)
Brief van
Kasper Königaan
Bart Cassiman
23.01.1987
Brief van
Philippe Vandenbergaan
Franklin Engeln
16.02.1987
Brief van
Franklin Engelnaan
Philippe Vandenberg
09.05.1987
Brief van
Jan Vercruysseaan
Joost Declercq
10.1986
Mail art project van Danny Devos 08.1981
Postkaart
van Marcel Broodthaersaan
Karel Geirlandt
01.03.1974
Brief van
William Graatsmaaan
Amédée Cortier
31.01.1971