In september 1974 opent de Gentse galerie Elsa von Honolulu Loringhoven de deuren. Dit doet ze met Het brievenprojekt van Joseph Willaert. Van deze tentoonstelling is enkel een brochure bewaard die iets verklapt, maar niet te veel, want u wordt volgens de kunstenaar al genoeg bedorven door de hedendaagse schilders, zo valt er te lezen.

Kunstenaar Joseph Willaert wordt geboren in Leke in 1936. In 1950 verhuist de familie Willaert naar Oostende waar Joseph het grootste deel van zijn leven blijft wonen en werken tot zijn overlijden in 2014. Een kunstopleiding geniet hij niet. Als autodidact gaat hij aan de slag met zijn directe omgeving: zijn familie en zijn vriendenkring, jeugdherinneringen, en verhalen en anekdotes die hij zelf meemaakt of opvangt.

Willaert toonde verschillende ‘briefschilderijen’ tijdens Het Brievenprojekt in de galerie Elsa von Honolulu Loringhoven. Dit was de kunstruimte van kunstenaar Jan Vercruysse (Oostende 1948 – Brugge 2018) en zijn vrouw Lydie Wintein (°Brugge 1949). De galerie was gevestigd op de Onderbergen 2 en bestaat uiteindelijk een tweetal jaren. In die periode toont ze werk van verschillende jonge kunstenaars. Onder meer de Groupe CAP, Staf Renier, André Cadere, Peter Downsbrough en Joseph Kosuth stellen er nadien tentoon. De ‘briefschilderijen’ zijn door Willaert geschilderde brieven. Uiteindelijk maakt Willaert acht van dergelijke ‘briefschilderijen’. Alle brieven zijn per ‘kantje’ 110 op 145 groot en de tekst is met blauwe olieverf op doek geschilderd, een verwijzing naar de inkt van de originele brieven. Onderzoek toont aan dat ten minste zes van deze brieven kopieën zijn van echte brieven en daarmee naast een merkwaardig schilderij, ook een unieke kunsthistorische bron.

In het briefschilderij dat in KIOSK getoond wordt, heeft Willaert het over zijn naderende tentoonstelling in het Brusselse Paleis voor Schone Kunsten, zijn familie en zijn gezondheid. De brief is gericht aan René, dit blijkt kunstenaar-architect René Heyvaert (Gent, 1929 – Scheldewindeke, 1984) te zijn. De kunstenaars leren elkaar in 1967 kennen, nadat Heyvaert zich aangesproken voelt door het werk van Willaert. Heyvaert ‘promoot’ het werk van Willaert en zorgt er in 1968 voor dat Willaert kan tentoonstellen in Kaleidoskoop. Deze Gentse galerie is in die jaren gekend als progressief en biedt verschillende jonge Belgische kunstenaars voor het eerst een kans om te exposeren. Dit is dan de grootste expo van de kunstenaar buiten Oostende en zijn introductie in de Gentse kunstscene.

In de tentoonstelling staat de achtergrond van de briefschilderijen en de vriendschap tussen Willaert en Heyvaert centraal. Dit verhaal wordt zo veel mogelijk door Willaert zelf verteld. Verschillende documenten en brieven laten toe een deel van de geschiedenis te ontrafelen en de kunstenaar te leren kennen. De documenten worden gepresenteerd om hun inhoud, maar eveneens om hun vorm. Iets omgekeerds geldt voor de tekening en het briefschilderij: deze worden in de eerste plaats gezien als kunstwerken, maar functioneren daarnaast als unieke bronnen die verwijzen naar de leefwereld van de kunstenaar. Aansluitend bij de tentoonstelling wordt er een kleine publicatie gepresenteerd waarin dieper ingegaan wordt op dit verhaal. Deze publicatie is evenals de banner in de tentoonstelling ontworpen door Nel Carlier.

Met speciale dank aan: Suzanne Caura en familie Willaert, Paul Vanbiervliet, Raoul Maria de Puydt, Siska Bulkens, Mieke Mels & Ilse Roosens (Mu.ZEE, Oostende), Rémie Vanderhaegen, Clo Bostoen, Arthur Haegeman, Het Letterenhuis (Antwerpen), CLEARING Gallery (Brussel), Kunstenbibliotheek Gent, Liene Aerts, Anton Pereira Rodrigues, Jordi Coppers